Dzisiaj miałem kłopot bankowy i skontaktowałem się z bankiem. Powitano mnie słowami (cytuję z pamięci):

– Dzień dobry, nazywam się Marek i jestem botem mBank, w czym mógłbym pomóc?

Takich przypadków jest oczywiście więcej, choćby infolinia medyczna PZU. Coraz częściej rozmawiamy z automatami lub tzw. sztuczną inteligencją.

Moje pytanie dotyczy formy rozmowy z takim rozmówcą. Czy powinienem mówić doń Marku, czy może grzeczniej Panie Marku, może szanowny automacie? Jaką formę należy zachować w korespondencji, czyli czymś, co mBank nazywa „czatem”?

Rozumiem, że trudno jest mi urazić uczucia automatu, mamy dopiero 2023, ale też interesuje mnie, jak w najlepszy sposób się zwracać.

Dziękuję

Mam wątpliwości co do odmiany nazwiska Żądeł (zwłaszcza w dopełniaczu). Nazwisko nie ma pochodzenia od rzeczownika pospolitego, nie jest też z języka obcego (znaki diakrytyczne). W związku z tym jest tam „e” ruchome czy też nie?

Szanowni Państwo,
ostatnio rozmawiałyśmy w szkole o spójnikach. Koleżanka wyraziła opinię, że spójnika żeby nie należy używać w wypowiedziach pisemnych (np. w szkolnych wypracowaniach), ponieważ należy do słownictwa potocznego (za jedyne poprawne uznaje aby i by). Zastanawiałyśmy się też, czy uczeń może zastosować iż zamiast że, aby (żeby) uniknąć powtórzenia. Proszę zatem rozwiać nasze wątpliwości: czy rzeczywiście należy tępić stosowanie żeby i iż?
Z poważaniem,
Małgorzata Białek

Szanowni Państwo,
pewna organizacja studencka używa sformułowań typu Pani minister jest alumnem naszej organizacji, dlatego będziemy rozmawiać o studenckich strajkach.
Zastanawiam się, czy słowo alumn zostało użyte właściwie. Znaczenia podane w SJP nie bardzo tu pasują, bo chodzi zapewne o to, że pani minister należała niegdyś do tej organizacji. Jeśli to słowo nie jest właściwe, czy istnieje jakieś lepsze określenie? (poza opisowym: były członek).

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Szanowni Państwo,

jak powinno się odmieniać przez przypadki nazwy takich stylów piwa jak barley wine czy wheat wine, zapisywanych również jako barleywine i heatwine? A może są one nieodmienne? Z góry dziękuję za odpowiedź.

Panie Profesorze,
Serdecznie dziękuję za odpowiedź na moje poprzednie pytanie. Czas na kolejne. Moj dylemat dotyczy wyrażania zazdrości… Jestem mężatką. Wyobraźmy sobie, ze wokół mojego meża „kręci” się jakaś atrakcyjna kobieta. Mój mąż zwraca na nią uwagę, podchodzi, rozmawia… Ja, będąc oczywiście bardzo wściekłą, mówię: „Nie rób tego nigdy więcej, bo jestem…” No właśnie, jak się mówi: „Jestem o ciebie zazdrosna” czy „Jestem o nią zazdrosna"? Te dwa wyrażenia słyszy się często. Problem w tym, że odnoszą się one do tej samej sytuacji, takiej jak na przykład ta przeze mnie Panu przedstawiona. Prosze o wyjaśnienie.

Szczęść Boże!

Pragnąłbym zapytać o literę „x” w języku polskim. Mianowicie, coraz częściej spotykam się z zapisem wyrazów, np. „ksiądz” czy „książka”, właśnie przez literę „x” („xiądz”, „xiążka"). Czy taki zapis jest poprawny?

Słyszałem, że dawniej litera ta występowała w języku polskim w tych właśnie wyrazach, czego pozostałością mają być skróty „x.” (Ksiądz) oraz „WXL” (Wielkie Księstwo Litewskie).

Z wyrazami szacunku

Bartosz K.

Szanowni Państwo,
chciałabym spytać, czy wyrażenia od najmłodszych lat można użyć, gdy osoba, do której się ono odnosi, nie jest podmiotem (także domyślnym) w zdaniu. Logika podpowiada, że zdanie „Od najmłodszych lat ojciec opowiadał Marii historie rodzinne”, jeśli chodzi o najmłodsze lata Marii, jest niepoprawne. Nie wiem jednak, czy uprawnione będzie rozwinięcie tego frazeologizmu (od jej najmłodszych lat?).
Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź.
Z wyrazami szacunku

Szanowni Państwo,
dlaczego nazwisko Oko odmieniamy tak jak nazwiska Kościuszko, a nie jak rzeczownik pospolity oko. Wiem, że nazwiska słowiańskie zakończone na -o odmieniamy wedle deklinacji żeńskiej, gdy przed -o występuje spółgłoska twarda, zaś według deklinacji męskiej, gdy spółgłoska ta jest miękka. Interesuje mnie jednak, dlaczego nazwisko Oko powinniśmy odmieniać jako Oki, Oce, Okę…, a nie jako Oka, Oku itd. Tłumaczy to po prostu tradycja czy może chodzi o głębsze racje merytoryczne?

Szanowni Państwo!

Problematyczny wydaje mi się Wasz pomysł określania paniki jako nerwowego pośpiechu (https://sjp.pwn.pl/sjp/panika;2570474.html). Wygląda na to, że można obecnie jeść panicznie, śpiewać psalmy panicznie, rozmawiać panicznie... Ta definicja chyba jednak nie do końca ma sens.

Z poważaniem - Deckard Cain